ΚΕΝΤΡΙΚΗ ΠΕΡΙΗΓΗΣΗ
ΜΝΗΜΕΙΑ ΤΗΣ ΠΑΓΚΟΣΜΙΑΣ ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΗΣ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑΣ
Η Ιερά Μονή του Αγίου Ιωάννου Ευαγγελιστού και Θεολόγου, το Ιερό Σπήλαιο της Αποκάλυψης και ο Ιστορικός Μεσαιωνικός Οικισμός Χώρας Πάτμου ανακηρύσσονται επίσημα Μνημεία της Παγκόσμιας Πολιτιστικής Κληρονομιάς από την UNESCO, με σειρά διήμερων ειδικών εκδηλώσεων το Σάββατο 26 και την Κυριακή 27 Αυγούστου 2006.
Στο Ιερό Νησί της Πάτμου, αποστολοβάδιστο και καθαγιασμένο στην παγκόσμια χριστιανική συνείδηση από τον ’γιο Ιωάννη τον Θεολόγο, τον αγαπημένο μαθητή του Κυρίου και Απόστολο της αγάπης, έφτασε εξόριστος το 95 μ.Χ. και έγραψε την Αποκάλυψη στο Ιερό Σπήλαιο.
Με αυτοκρατορική δωρέα, προνόμια και προστασία του Αλέξιου Α Κομνηνού κτίζεται από τον Όσιο Χριστόδουλο το 1088 το καστρομονάστηρο της Πάτμου αφιερωμένο στον Θεολόγο.
Από τότε και μέχρι της ημέρες μας η Μονή συνεχίζει αδιάλειπτα την μοναστική παράδοση και προσφορά στον άνθρωπο, την παιδεία, το Έθνος και το Γένος, τον πολιτισμό, τις τέχνες και την πολιτιστική παράδοση.
Με την περίπυστο Βιβλιοθήκη και την παιδαγωγό Πατμιάδα Σχολή η Μονή του Θεολόγου απετέλεσε την τροφό μεγάλων πνευματικών αναστημάτων και συνετέλεσε αποφασιστικά στην απελευθέρωση από τον Οθωμανικό ζυγό με την σύσταση της Φιλικής Εταιρεία από τον Πάτμιο Εμμανουήλ Ξάνθο.
Το σκεπτικό της απόφασης της Επιτροπής Παγκοσμίων Μνημείων Πολιτιστικής Κληρονομιάς της UNESCO αναφέρει: «Η Μονή, το Σπήλαιο και η Χώρα της Πάτμου είναι από τα λίγα μέρη στον κόσμο που συνδυάζουν την σταδιακή και αδιάκοπη εξέλιξη από τον 12ο αιώνα μέχρι τις ημέρες μας, την διατήρηση θρησκευτικών παραδόσεων και τελετών απαπάλαχτα από την παλαιοχριστιανική εποχή και την μοναδικότητα του παραδοσιακού Ορθοδόξου Προσκυνήματος».
Με την ευκαιρία αυτή εγκαινιάζεται στη νήσο το πρώτο στην Ελλάδα Κέντρο Ορθοδόξου Πολιτισμού και Πληροφόρησης.
Το Κέντρο διαθέτει σύστημα ταυτόχρονης προβολής ειδικού εικονοράματος σε 5 διαφορετικές γλώσσες (Ελληνικά, Αγγλικά, Γαλλικά, Ιταλικά και Γερμανικά), οθόνες αφής (touch screen info kiosk) με πληροφοριακό υλικό, ενημερωτικά DVD και έντυπα, καθώς και δυνατότητα πρόσβασης σε διαδικτυακούς τόπους συναφούς θεματολογίας και ενημέρωσης σχετικά με τον Ορθόδοξο Πολιτισμό σε παγκόσμιο επίπεδο.
Ο Έλληνας και ξένος επισκέπτης σε διάστημα 15 λεπτών θα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει την:
1. Ιστορία της Νήσου Πάτμου, με συνοπτική αναφορά σε ιστορικά και αρχαιολογικά στοιχεία, την ιστορία της Πάτμου από την Αρχαιότητα μέχρι τις ημέρες μας (Αρχαία - Ελληνιστική - Ρωμαϊκή - Βυζαντινή-Μεταβυζαντινή περίοδοι-Ενετοκρατία-Τουρκοκρατία-Αγώνας Ανεξαρτησίας-Ιταλοκρατία-Απελευθέρωση).
2. Ιερότητα της Νήσου Πάτμου, με συνοπτική αναφορά στα της διαμονής του Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου και τα της Αποκαλύψεως, καθώς επίσης τα της βασιλικής δωρεάς της Νήσου από τον Αλέξιο Κομνηνό στον Όσιο Χριστόδουλο και την ίδρυση της Μονής του Θεολόγου.
3. Μοναχισμός και Θεία Λατρεία, με συνοπτική αναφορά στην Μεγάλη Μονή, τις άλλες Ι. Μονές, Καθίσματα και Μετόχια, τον μοναστικό βίο (ακολουθίες, διακονήματα, άμφια, σκεύη, κλπ), τις Ιερές Ακολουθίες και την Πατμιακή λειτουργική, ψαλτική και αγιογραφική παράδοση και την προσφορά της Ι. Μονής στους τομείς της εκπαιδεύσεως (Πατμιάδα), της φιλανθρωπίας, της κοινωνικής προσφοράς και της διατήρησης και προβολής του πολιτισμού (Βιβλιοθήκη, Μουσείο).
4. Πολιτιστική Κληρονομιά και Λαογραφία, με συνοπτική αναφορά στην τοπική αρχιτεκτονική, την εξέλιξη του κοινωνικού και αστικού ιστού, στην οικονομική ανάπτυξη της Νήσου και στις ασχολίες των κατοίκων, στις τέχνες, στην ενδυμασία, μαγειρική, κλπ.
5. Προσφορά της Ιεράς Μονής, με έμφαση την προσφορά στον εκπαιδευτικό, ιεραποστολικό, φιλανθρωπικό, κοινωνικό, καθώς επίσης στο οικολογικό έργο για την Νήσο και την ευρύτερη περιοχή.
Παράλληλα, προτείνονται ενδιαφέροντα αξιοθέατα της Πάτμου και της ευρύτερης περιοχής για επισκέψεις και περιηγήσεις, καθώς και άλλες χρήσιμες πληροφορίες για μετακινήσεις και υπηρεσίες.
Η πρωτοβουλία της δημιουργίας του Κέντρου Ορθοδόξου Πολιτισμού και Πληροφόρησης της Πάτμου, καθώς και της αναβάθμισης του Μεγάλου Σκευοφυλακίου της Μονής (του μεγαλύτερου και σπουδαιότερου Μουσείου στο Αιγαίο ) ανήκει στον Καθηγούμενο και Πατριαρχικό ΄Εξαρχο Πάτμου Αρχιμανδρίτη κ. Αντίπα.
Ο πρωτοποριακός αυτός θεσμός αποτελεί το πρώτο κομβικό σημείο στο υπό δημιουργία δίκτυο ψηφιακής διασύνδεσης των σημαντικότερων τόπων της Ορθοδοξίας (Φανάρι, Ιεροσόλυμα, Αλεξάνδρεια, ’γιον Όρος, Μονή Σινά, κ.ά.)