Η αδελφική συνάντηση που είχαμε εμείς, ο Πάπας Ρώμης Βενέδικτος ΙΣΤ΄ και ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος Α΄ , είναι έργο Θεού και κατά κάποιον τρόπο δώρο προερχόμενο από Εκείνον. Ευχαριστούμε τον Δοτήρα κάθε αγαθού, ο οποίος μας επέτρεψε και τώρα να εκφράσουμε μέσα από την προσευχή τη χαρά μας, να αισθανθούμε αδελφοί και να ανανεώσουμε τη δέσμευσή μας, στην προοπτική της πλήρους κοινωνίας μεταξύ μας. Η δέσμευση αυτή προέρχεται από την θέληση του Κυρίου μας και από την ευθύνη μας ως ποιμένες Ποιμένων στην Εκκλησία του Χριστού. Η συνάντησή μας μακάρι να είναι σημείο και ενθάρρυνση όλων μας, όπως συμμεριζόμαστε τα ίδια αισθήματα και τις ίδιες διαθέσεις αδελφοσύνης, συνεργασίας και κοινωνίας μέσα από την αγάπη και την αλήθεια. Το ’γιο Πνεύμα είθε να μας οδηγήσει στην προετοιμασία της μεγάλης ημέρας της αποκαταστάσεως της πλήρους ενότητας, όταν και όπως το θελήσει ο Θεός. Τότε θα μπορέσουμε να ευφρανθούμε και να αγαλλιασθούμε αληθινά.

1. Θυμηθήκαμε με ευγνωμοσύνη τις συναντήσεις που πραγματοποίησαν οι σεβάσμιοι προκάτοχοί μας, των μακαριστών εν Κυρίω, οι οποίοι έδειξαν στον κόσμο το επείγον της ενότητας και χάραξαν την κατεύθυνση για να φτάσουμε σ΄ αυτήν μέσα από το διάλογο, την προσευχή και την καθημερινή εκκλησιαστική ζωή. Ο Πάπας Παύλος ο Στ? και ο Πατριάρχης Αθηναγόρας ο Α΄, προσκυνητές στην Ιερουσαλήμ, όπου ο Ιησούς Χριστός πέθανε και αναστήθηκε για τη σωτηρία του κόσμου, συναντήθηκαν από τη στιγμή εκείνη πάλι, εδώ στο Φανάρι και στη Ρώμη. Παρέδωσαν σε Εμάς μια Κοινή Δήλωση, η οποία διατηρεί ολόκληρη την αξία της, υπογραμμίζοντας ότι ο αληθινός διάλογος της αγάπης οφείλει να υποστηρίζει και να εμπνέει σε κάθε επίπεδο τις σχέσεις μεταξύ των προσώπων και μεταξύ αυτών των ίδιων των Εκκλησιών· "δέον όπως είναι ερριζωμένος εν τη ολοκληρωτική πιστότητι προς τον μοναδικόν Κύριον Ιησούν Χριστόν και εν τω αμοιβαίω σεβασμώ των ιδιαιτέρων αυτών Παραδόσεων" (Τόμος Αγάπης, 195). Επίσης, καθόλου δε λησμονήσαμε την ανταλλαγή επισκέψεων από την Αυτού Αγιότητα, τον Πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄ και την Αυτού Παναγιότητα τον Πατριάρχη Δημήτριο Α΄. Ακριβώς, κατά την επίσκεψη του Πάπα Ιωάννη Παύλου Β΄, την πρώτη οικουμενική επίσκεψή του, αναγγέλθηκε η σύσταση της Μικτής Επιτροπής του Θεολογικού Διαλόγου μεταξύ της Ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας και της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Σε αυτή συγκεντρώθηκαν οι Εκκλησίες μας, με διακηρυγμένο σκοπό την αποκατάσταση της πλήρους κοινωνίας.

Όσον αφορά στις σχέσεις μεταξύ της Εκκλησίας της Ρώμης και της Εκκλησίας της Κωνσταντινουπόλεως, αδυνατούμε να λησμονήσουμε την επίσημη εκκλησιαστική πράξη, μέσω της οποίας παραδόθηκαν  στη λήθη τα παλαιά αναθέματα, τα οποία επηρέασαν ανά τους αιώνες τις σχέσεις των Εκκλησιών μας με αρνητικό τρόπο. Δεν αντλήσαμε ακόμη από την πράξη αυτή όλες τις θετικές συνέπειες, οι οποίες μπορούν να προκύψουν  από αυτήν για την πορεία μας προς την πλήρη ενότητα, προς την οποία καλείται η Μικτή Επιτροπή του Θεολογικού Διαλόγου να προσφέρει μια σημαντική συμβολή. Προτρέπουμε τους πιστούς μας να αναλάβουν ενεργό ρόλο στη διαδικασία αυτή μέσω της προσευχής και μέσω σημαντικών ενεργειών.

2. Κατά την εν ολομελεία συνέλευση της Μικτής Επιτροπής του Θεολογικού Διαλόγου, η οποία συνήλθε προσφάτως στο Βελιγράδι και έτυχε γενναιόδωρης φιλοξενίας από την Ορθόδοξη Εκκλησία της Σερβίας, εκφράσαμε τη βαθειά χαρά μας για την επανάληψη του Θεολογικού Διαλόγου. Μετά από διακοπή λίγων ετών, που οφειλόταν σε διάφορες δυσκολίες, η Επιτροπή μπόρεσε να εργαστεί εκ νέου, με πνεύμα φιλίας και συνεργασίας. Αφού εξέτασε το θέμα "Συνοδικότητα και αυθεντία στην Εκκλησία" σε τοπική, περιφερειακή και οικουμενική διάσταση, ανέλαβε μια φάση μελέτης των εκκλησιολογικών και κανονικών συνεπειών της μυστηριακής φύσεως της Εκκλησίας. Αυτή η ίδια θα επιτρέψει να εξεταστούν ορισμένα από τα βασικά ζητήματα, τα οποία ακόμη διαμφισβητούνται. Είμαστε αποφασισμένοι, να υποστηρίζουμε με σταθερότητα, όπως και κατά το παρελθόν, το έργο που ανατέθηκε σ' αυτήν την Επιτροπή και  να συνοδεύουμε τα μέλη της μέσα από τις προσευχές μας.

3. Ως Ποιμένες, σκεφτήκαμε αρχικά την αποστολή της αναγγελίας του Ευαγγελίου στον σύγχρονο κόσμο. Η αποστολή αυτή, "πορευθέντες μαθητεύσατε πάντα τα έθνη" (Ματθ. 28, 19), είναι σήμερα, περισσότερο από ποτέ, επίκαιρη και αναγκαία, ακόμη και στις ίδιες τις κατά παράδοση χριστιανικές χώρες. Επιπλέον, δε μπορούμε να αγνοήσουμε την έξαρση της εκκοσμίκευσης, της σχετικοκρατίας ή και του μηδενισμού, ιδιαίτερα στον δυτικό κόσμο. Όλα αυτά απαιτούν μια ανανεωμένη και ισχυρή προβολή του Ευαγγελίου, προσαρμοσμένη στις σύγχρονες πολιτισμικές τάσεις. Οι δικές μας παραδόσεις αποτελούν για εμάς μια κληρονομιά, την οποία θα πρέπει να συμμεριζόμαστε, να προβάλλουμε και να καθιστούμε επίκαιρη συνεχώς.  Για το λόγο αυτό οφείλουμε να ενισχύσουμε την συνεργασία και την κοινή μαρτυρία μας προς πάντα τα έθνη.

4. Αξιολογήσαμε θετικά την πορεία για τη διαμόρφωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Οι πρωταγωνιστές της μεγάλης αυτής πρωτοβουλίας ασφαλώς θα λάβουν υπόψη όλα όσα άπτονται του ανθρώπινου προσώπου και των αναπαλλοτρίωτων δικαίων του, ιδιαίτερα την θρησκευτική ελευθερία, η οποία είναι απόδειξη και εγγύηση του σεβασμού κάθε άλλης ελευθερίας. Σε κάθε πρωτοβουλία ενώσεως θα πρέπει να προστατεύονται οι μειονότητες με τις πολιτισμικές παραδόσεις και τις θρησκευτικές ιδιαιτερότητες που αυτές έχουν. Παραμένοντες στην Ευρώπη ανοικτοί προς τις άλλες θρησκείες και προς την συμβολή αυτών στον πολιτισμό, οφείλουν να ενώσουν τις προσπάθειές τους για τη διαφύλαξη των χριστιανικών ριζών, παραδόσεων και αξιών, ώστε να διασφαλίσουμε τον σεβασμό της ιστορίας και να συμβάλουμε επίσης στον πολιτισμό της μελλοντικής Ευρώπης και στην ποιότητα των ανθρώπινων σχέσεων σε όλα τα επίπεδα. Στο πλαίσιο αυτό, πώς θα μπορούσαμε να μη αναφερθούμε στους πολύ αρχαίους μάρτυρες και στην λαμπρή χριστιανική κληρονομιά του τόπου, όπου συναντιόμαστε, αρχίζοντας από τους λόγους του βιβλίου των Πράξεων των Αποστόλων για το πρόσωπο του Αγίου Παύλου, του Αποστόλου των Εθνών; Στον τόπο αυτό συναντήθηκαν το μήνυμα του Ευαγγελίου και η αρχαία πολιτισμική παράδοση. Ο δεσμός αυτός, ο οποίος τόσο πολύ συνέβαλε στην κοινή μας χριστιανική κληρονομιά, παραμένει επίκαιρος και θα αποδώσει μελλοντικά και άλλους καρπούς για την προβολή του Ευαγγελίου και για την ενότητα μας.

5. Τα βλέμματα μας στρέφονται στους τόπους του σημερινού κόσμου, όπου διαβιούν οι Χριστιανοί, και  στις δυσκολίες που αυτοί αντιμετωπίζουν, ιδιαίτερα την πείνα, τους πολέμους και την τρομοκρατία, αλλά επίσης και τις διάφορες μορφές εκμετάλλευσης των φτωχών, των μεταναστών, των γυναικών και των παιδιών. Ρωμαιοκαθολικοί και Ορθόδοξοι καλούνται να αναλάβουν από κοινού δράση υπέρ του σεβασμού των ανθρώπινων δικαιωμάτων, κάθε ανθρώπου που πλάστηκε κατ' εικόνα και καθ΄ ομοίωσιν Θεού, όπως και υπέρ της οικονομικής, κοινωνικής και πολιτισμικής ανάπτυξης. Οι θεολογικές και ηθικές παραδόσεις μας μπορούν να προσφέρουν μια σταθερή βάση κοινής διδασκαλίας και δράσης. Θέλουμε  πρωτίστως να διακηρύξουμε ότι ο φόνος αθώων στο όνομα του Θεού είναι προσβολή προς Αυτόν και προς την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Οφείλουμε να δεσμευθούμε όλοι για μια ανανεωμένη διακονία του ανθρώπου και για την προστασία της ανθρώπινης ζωής, κάθε ανθρώπινης ζωής.

Έχουμε βαθιά στην καρδιά μας την ειρήνη για τη Μέση Ανατολή, όπου ο Κύριος μας έζησε, έπαθε, πέθανε και αναστήθηκε, και όπου για πολλούς αιώνες ζουν πολλοί Χριστιανοί αδελφοί. Επιθυμούμε διακαώς την αποκατάσταση της ειρήνης στη γη αυτή, την ενίσχυση της αγαστής συνύπαρξης μεταξύ των διάφορων πληθυσμών της, μεταξύ των Εκκλησιών και μεταξύ των διάφορων θρησκειών, οι οποίες βρίσκονται εκεί. Για το λόγο αυτό και ενθαρρύνουμε την ανάπτυξη στενότερων σχέσεων μεταξύ των Χριστιανών και ενός αυθεντικού και συνεπούς διαθρησκειακού διαλόγου, στην προοπτική ενός αγώνα ενάντια σε κάθε μορφής βίας και διακρίσεων.

6. Σήμερα, μπροστά στους μεγάλους κινδύνους για το φυσικό περιβάλλον, θέλουμε να εκφράσουμε την αγωνία μας ως προς τις αρνητικές συνέπειες για την ανθρωπότητα και  για όλη τη δημιουργία μιας άνευ ορίων οικονομικής και τεχνολογικής προόδου. Ως θρησκευτικοί ηγέτες, θεωρούμε χρέος μας να ενθαρρύνουμε και να υποστηρίξουμε όλες τις προσπάθειες, οι οποίες αναλήφθηκαν για την προστασία της δημιουργίας του Θεού και για την παράδοση στις με

7. Τέλος, η σκέψη μας στρέφεται προς όλους εσάς, τους πιστούς των δύο Εκκλησιών μας, που βρίσκεστε σε ολόκληρο τον κόσμο, επισκόπους, πρεσβυτέρους, διακόνους, μοναχούς και μοναχές, λαϊκούς άνδρες και γυναίκες, που είσαστε ταγμένοι σε κάποια εκκλησιαστική διακονία, καθώς και προς όλους τους βαπτισμένους. Χαιρετίζουμε στο όνομα του Ιησού Χριστού τους υπόλοιπους Χριστιανούς, διαβεβαιώνοντάς τους για την προσευχή και την ετοιμότητά μας για διάλογο και για συνεργασία. Χαιρετίζουμε όλους εσάς μέσα από τους λόγους του Αποστόλου των Εθνών: "χάρις υμίν και ειρήνη από Θεού πατρός ημών και Κυρίου Ιησού Χριστού" (Β' Κορ. 1, 2).

Φανάρι, 30 Νοεμβρίου 2006

 

ΒΕΝΕΔΙΚΤΟΣ ΙΣΤ΄                                       ΒΑΡΘΟΛΟΜΑΙΟΣ Α΄